Bez powietrza nie ma dźwięku, ale bez powietrza nie ma też oddechu, a więc życia.
Fraza może wyrażać dźwiękami oddech, a więc coś żyjącego, dźwięki mogą poprzez powietrze otrzymywać specjalne kolory – ale powietrze i oddech mogą stać się także zupełnie bezpośrednio częścią muzyki.
Dzięki Arciorgano jako instrumentowi solowemu, który stoi obok Delirium Ensemble, powietrze staje się na wiele sposobów ujściem myśli muzycznej.
Fraza może wyrażać dźwiękami oddech, a więc coś żyjącego, dźwięki mogą poprzez powietrze otrzymywać specjalne kolory – ale powietrze i oddech mogą stać się także zupełnie bezpośrednio częścią muzyki.
Dzięki Arciorgano jako instrumentowi solowemu, który stoi obok Delirium Ensemble, powietrze staje się na wiele sposobów ujściem myśli muzycznej.
projekt
W organach dźwięki są już skanalizowanym powietrzem. Jako replika zabytkowego instrumentu z XVI wieku, instru- ment posiada jeszcze dwie ważne cechy: Arciorgano jest strojone w nieregularnych 36 tonach na oktawę, posiada więc niezwykłą paletę możliwości mikrotonalnych, a dzięki temu także struktur klasterowych, które mogą „dudnić” jak wiatr. Oprócz tego, w niektórych przypadkach potrzebny jest drugi wykonawca zajmujący się manualnym doprowadzaniem powietrza do organów. Zatem w naszym projekcie powietrze staje się dodatkowym, osobnym i skompono- wanym głosem. Drżenie dźwięku przez nagłe nadciśnienie wiatru jest tak samo możliwe jak śmierć poprzez zatrzyma- nie miechów powietrznych. Wszystko to przekłada się bezpośrednio na ekspresję dźwięków organowych.
Arciorgano zostało opracowane i zbudowane w ciągu ostatnich dwóch lat w ramach projektu badawczego Studio 31 Hochschule für Musik w Bazylei we współpracy ze Schola Cantorum Basiliensis pod kierunkiem Martina Kirnbauera, Johannesa Kellera i Caspara Johannesa Waltera. Design enharmonicznych organów z 36 dźwiękami na oktawę dotyka źródeł i tradycji budowy instrumentów z XVI i XVII wieku. Najważniejszym autorem w dziedzinie muzyki enharmo- nicznej i za nią idącym nstrumentarium jest Nicola Vicentino (1511-1576), który wpłynął na liczne pokolenia kom- pozytorów, teoretyków i twórców instrumentów. Arciorgano jest hipotetyczną rekonstrukcją opartą na jego instru- mentach. Głównym aspektem projektu badawczego było zastosowanie w dziedzinie muzyki współczesnej. Z jednej strony, klawiatury enharmoniczne są wygodne do gry, ponieważ opierają się na układzie tradycyjnej klawiatury, ale z drugiej zapewniają niezliczone nowe interwały w zwykłym zakresie rąk. Jak sobie z tym poradzić pod względem kompozycji? W jakim stopniu na myślenie kompozycyjne wpływają konkretne sposoby uchwytów i myślenia mikroin- terwałowego? Aby ułatwić połączenie z kontekstem wykonawczym nowej muzyki, oba instrumenty zostały wyposa- żone w czujniki i jednostkę samo-odtwarzającą, co dodatkowo zwiększa możliwości muzyczne.
premiera
5.10.2018 Musik-Akademie der Stadt Basel (Szwajcaria)
Delirium Ensemble, Wiktor Kociuban – kierownictwo artystyczne, dyrygent
photo