Arciorgano

© Susanna Drescher 2016 www.susannadrescher.ch

© Susanna Drescher 2016
Bez powietrza nie ma dźwięku, ale bez powietrza nie ma też oddechu, a więc życia.
Fraza może wyrażać dźwiękami oddech, a więc coś żyjącego, dźwięki mogą poprzez powietrze otrzymywać specjalne kolory – ale powietrze i oddech mogą stać się także zupełnie bezpośrednio częścią muzyki.
Dzięki Arciorgano jako instrumentowi solowemu, który stoi obok Delirium Ensemble, powietrze staje się na wiele sposobów ujściem myśli muzycznej.


projekt

W organach dźwięki są już skanalizowanym powietrzem. Jako replika zabytkowego instrumentu z XVI wieku, instru- ment posiada jeszcze dwie ważne cechy: Arciorgano jest strojone w nieregularnych 36 tonach na oktawę, posiada więc niezwykłą paletę możliwości mikrotonalnych, a dzięki temu także struktur klasterowych, które mogą „dudnić” jak wiatr. Oprócz tego, w niektórych przypadkach potrzebny jest drugi wykonawca zajmujący się manualnym doprowadzaniem powietrza do organów. Zatem w naszym projekcie powietrze staje się dodatkowym, osobnym i skompono- wanym głosem. Drżenie dźwięku przez nagłe nadciśnienie wiatru jest tak samo możliwe jak śmierć poprzez zatrzyma- nie miechów powietrznych. Wszystko to przekłada się bezpośrednio na ekspresję dźwięków organowych.
Arciorgano zostało opracowane i zbudowane w ciągu ostatnich dwóch lat w ramach projektu badawczego Studio 31 Hochschule für Musik w Bazylei we współpracy ze Schola Cantorum Basiliensis pod kierunkiem Martina Kirnbauera, Johannesa Kellera i Caspara Johannesa Waltera. Design enharmonicznych organów z 36 dźwiękami na oktawę dotyka źródeł i tradycji budowy instrumentów z XVI i XVII wieku. Najważniejszym autorem w dziedzinie muzyki enharmo- nicznej i za nią idącym nstrumentarium jest Nicola Vicentino (1511-1576), który wpłynął na liczne pokolenia kom- pozytorów, teoretyków i twórców instrumentów. Arciorgano jest hipotetyczną rekonstrukcją opartą na jego instru- mentach. Głównym aspektem projektu badawczego było zastosowanie w dziedzinie muzyki współczesnej. Z jednej strony, klawiatury enharmoniczne są wygodne do gry, ponieważ opierają się na układzie tradycyjnej klawiatury, ale z drugiej zapewniają niezliczone nowe interwały w zwykłym zakresie rąk. Jak sobie z tym poradzić pod względem kompozycji? W jakim stopniu na myślenie kompozycyjne wpływają konkretne sposoby uchwytów i myślenia mikroin- terwałowego? Aby ułatwić połączenie z kontekstem wykonawczym nowej muzyki, oba instrumenty zostały wyposa- żone w czujniki i jednostkę samo-odtwarzającą, co dodatkowo zwiększa możliwości muzyczne.
premiera

5.10.2018 Musik-Akademie der Stadt Basel (Szwajcaria)
Delirium Ensemble, Wiktor Kociuban – kierownictwo artystyczne, dyrygent

photo